طرح توجیهی کسب و کار

اهمیت طرح توجیهی کسب و کار  به اندازه ای  است که در کشورهای پیشرفته، در حکم گام نخست در فرآیند اتخاذ تصمیم گیری سرمایه گذاران و مدیران ارشد سازمان به حساب می آید. مطالعات امکان سنجی را  نقطه عطف فرآیند تصمیم‌گیری در اجرای پروژه یا انجام سرمایه‌گذاری دانست، زیرا که  نتیجه این مطالعات روند سرمایه گذاری را تعیین کرده  و به این پرسش پاسخ می دهد که آیا پروژه توجیه اقتصادی دارد یا ندارد.

طرح توجیهی کسب و کار

خروجی  مطالعات طرح توجیهی ارایه یک مدل تصمیم گیری به ذی نفعیان  است که این مدل نشان دهنده دورنمایی از وضع تولید محصول مورد نظر در آینده می باشد . یک طرح تجاری جامع، مستند و استاندارد این شرایط را دارد که تمامی ابعاد اثرگذار بر پروژه را به طور دقیق مورد بررسی  قرار دهد. با استفاده از این مطالعات نقاط قوت و ضعف ایده سرمایه گذاری تشخیص داده می شود و می توان روش هایی جهت مقابله با تهدید های موجود در بازار گرفت.

 اجزای طرح توجیهی کسب و کار

یک نقشه طرح توجیهی به طور کلی از بخش های مطالعات بازار ، توجیه پذیری فنی ، و تجزیه و تحلیل مالی تشکیل شده است . معرفی مجری طرح در بخش نخست مطالعات بیزینس پلن و به صورت مجزا آورده می شود. مطالعات مالی و اقتصادی بیزینس پلن از آنجا که به خودی خود دارای اهمیت ویژه ای نزد سرمایه گذار پروژه و یا بانک عامل است از حساسیت بالایی نیز برخوردار می باشد  .

توسعه پایدار و متوازن کشور نیازمند گذر سرمایه گذار از عملکرد سنتی شکست خورده به نگرش علمی وکارشناسی شده می باشد . متاسفانه امروزه  جایگاه و نقش طرح تجاری در کشور ما به درستی درک نشده و هرازگاهی شاهد آن هستیم که کارخانه ای بدلیل نادیده گرفتن این مطالعات تعطیل می شود و از چرخه رقابت حذف می شود . فرودگاه‌های متعدد، دریاچه‌های خشک شده و حتی واحدهای نیمه فعال همه نشان دهنده این موضوع هستند. امیدواریم هیچ طرحی متولد نشود، مگر آنکه یک مشاور تایید صلاحیت شده آن را مورد ارزیابی قرار دهد.

طرح توجیهی فنی – اقتصادی

معمولاً  سرمایه گذاران جهت تأمین مالی طرح‌های سرمایه‌گذاری ارائه می کنند تا بر اساس برنامه زمان‌بندی و منابع موردنیاز و همچنین با بررسی درآمدها و شرایط بازگشت سرمایه، سرمایه‌گذار  را متقاعد کنند  که در پروژه سودآوری همکاری  کند . بررسی توجیه‌پذیری هر طرح سرمایه‌گذاری در سه بخش مطالعات بازار، مطالعات فنی و مطالعات مالی صورت می گیرد.
معمولاً در این‌گونه مطالعات به موضوعاتی چون وضعیت بازار، مشخصات محصول، ظرفیت تولید، ماشین‌آلات لازم، میزان سرمایه‌گذاری و سودآوری طرح پرداخته می‌شود. فعالیت‌های شرکت در این حوزه عبارتند از:

مطالعات فرصت
مطالعات مقدماتی طرح تجاری
مطالعات طرح تجاری
مطالعات طرح تجاری فنی

گزارش توجیهی (FS)

گزارش توجیهی (FS) یک  یک پیش بینی است، که یک سری بخش های کمی و واقعی نظیر بخش‌های مالی (تجهیزات، ساختمان، مواد اولیه و غیره ) دارد و یک سری از بخش های آن تخمینی می باشد. نظیر اندازه بازار، پیش بینی قیمت و میزان فروش و بخش آخر مطالعات توصیفی است.
در قسمت واقعیات، امکان سنجی باید به سمت اعداد واقعی حرکت کند. در بخش پیش بینی‌ها نیز باید هدف، رسیدن به پیش بینی‌های واقعی یا نزدیک به آن باشد و از بزرگنمایی جلوگیری لازمبه عمل آید. در بحث گزارشات توجیهی و مطالعات امکان سنجی (طرح FS) سناریوهای بدبینانه تا خوش بینانه در پروژه وجود دارد  بنا به تجربه در اکثر موارد سناریوی خوش بینانه ترین وضعیت توسط متقاضی شکل می گیردبه این دلیل همیشه این سؤال یا واقعیت وجود دارد که آیا باید تیم تهیه کننده بیزینس پلن و امکانسنجی (طرح FS) در کنار و هم جهت با متقاضی باشد  یا در کنار منبع تأمین سرمایه (بانک، صندوق، شریک تجاری و …) قرار بگیرد.

عملیات ارزیابی مطالعات امکان سنجی بازار، فنی، مالی و اقتصادی، از پیشنهاد طرح آغاز می‌شود و تا اجرای طرح ادامه می‌یابد. ابتدا اهداف طرح بررسی می‌شود، محصولات تعریف شده و  سپس هزینه‌ها و فواید محاسبه  و در نهایت وارد مرحله انتخاب می‌شود.
بررسی اصولی و علمی طرح‌های صنعتی شامل یک سری مطالعات امکان سنجی جامع ومتوالی  (شامل مطالعه بازار، بررسی‌های فنی، مالی و اقتصادی) است، که البته با در نظر گرفتن ویژگی‌ها و شرایط خاص هر طرح، درجه شدت و اهمیت هر یک از موارد مذکور، تعیین می‌شود.
مطالعات امکان سنجی صنعتی، مطالعات کارشناسی می باشد  که معمولاً قبل از اجرای طرح های سرمایه گذاری صنعتی انجام می پذیرد. در این مطالعات طرح از نگاه بازار، فنی، مالی و اقتصادی مورد بررسی و آنالیز قرار گرفته و نتایج حاصل از آن به عنوان الگویی برای تصمیم گیری. سرمایه گذاران مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در انجام مطالعات امکان سنجی و طرح مدلهای مختلفی وجود دارد بخش‌های اصلی این مدل به ترتیب زیر است:

خلاصه اجرایی
سابقه و تاریخچه پروژه
سابقه و پسزمینه طرح و ایده
تجزیه و تحلیل بازار و مفهوم بازاریابی
مواد اولیه و تجهیزات
مکان، محل و محیط زیست
مهندسی و فناوری
سازماندهی و هزینه های سربار
منابع انسانی
برنامه ریزی اجرا و بودجه بندی
تجزیه و تحلیل مالی و ارزیابی سرمایه گذاری